หนึ่งเดียวในในโลก พิธี “บวชควาย” เป็นส่วนหนึ่งของประเพณีบุญบั้งไฟของ ตำบลบ้านเขือง อ.เชียงขวัญ จ.ร้อยเอ็ด ซึ่งมีชื่อเรียกเฉพาะว่า”บวชควายจ่า”
ในประเพณีบุญบั้งไฟ ของชุมชนนี้ จะมี 3 วัน วันแรก “พิธีบวชควาย” วันที่ 2 ขบวนแห่บั้งไฟ วันที่ 3 จุดบั้งไฟ สิ่งที่ต่างจากที่อื่นๆ คือ ที่อื่นๆมีแค่ วันแห่ กับวันจุดจะไม่มีพิธีบวชควาย ซึ่งอาจมีแค่การให้ผู้ชายแต่งตัวทาสีดำที่ตัวและแขวนปลัดขิกเพื่อ ร่วมขบวนแห่ต่างๆ แต่ที่นี่จะมีพิธีบวช “ควายจ่า”โดยต้องเป็นชายที่สืบสายเลือดกันมารุ่นต่อรุ่น
ซึ่งบรรพบุรุษของชุมชนท้องถิ่นนี้สืบสายเลือดมาจาก” ปู่โฮงแดง”(ปู่เผ้าเจ้าโฮงแดง) หนึ่งในแม่ทัพทหารโบราณ ในศึกเจ้าอนุวงศ์ เวียงจันทน์ กับ กรุงสยาม (ยุครัชกาลที่ 3)
หลังเสร็จศึก กองทหารของปู่โฮงแดงและลูกหลาน ได้ปักหลักตั้งรกรากที่ชุมชนนี้ (อ.เชียงขวัญ ในปัจจุบัน) และประเพณีบุญบั้งไฟ วันแรกจะคัดเลือกชายหนุ่มเข้าพิธีบวชเป็นควายอันถือว่าเป็นพิธีศักดิ์สิทธิ์ ตีความได้ว่า”เป็นการขอบคุณสัตว์เลี้ยงคู่บุญชาวนา และเตรียมตัวเข้าสู่ฤดูทำนา”
เรียกว่า”บวชควายจ่า” ซึ่งจะมีที่นี่ที่เดียวในประเทศไทย ซึ่งผู้ที่จะบวชควายจะต้องสืบทอดทางสายเลือดมาจากบรรพบุรุษ ซึ่งว่ากันว่าเป็นทหารของปู่โฮงแดงผู้เป็นแม่ทัพ คำว่า”จ่า” เล่ากันว่า ทหารที่บวชคนแรก ชื่อจ่า จึงใช้คำว่า”บวชควายจ่า” ถึงปัจจุบัน
ขอบคุณข้อมูล ทิน ทินกร อ่อนประทุม